Het is zondagochtend en ik loop met onze teckel Annie door het bos vlakbij ons huis. De zon schijnt door de herfstbladeren waardoor ze in de meest uiteenlopende kleuren oplichten. Ik ruik de frisse geur van het dampende mos en ik voel me op de één of andere manier verbonden met alles om mij heen.
Vroeger zou ik rond dit tijdstip in de kerk hebben gezeten maar daar ben ik sinds de eerste lockdown in 2020 niet meer geweest. Ik ben, zoals zoveel mensen, meer gaan wandelen in de natuur. Een wandeling in de natuur voelt voor mij op dit moment meer als een kerkdienst dan de traditionele samenkomst in een gebouw. Ik zie de schepping om mij heen als Gods taal die ik kan verstaan. Maar het is een taal zonder woorden zoals Psalm 19 zo prachtig beschrijft:
“De dag zegt het voort aan de dag die komt,
de nacht vertelt het door aan de volgende nacht.
Toch wordt er niets gezegd, geen woord gehoord,
het is een spraak zonder klank.
Over heel de aarde gaat hun stem,
tot aan het einde van de wereld hun taal.”
Als we eerlijk zijn moeten we concluderen dat wij als mensen alleen maar metaforen kunnen bedenken voor deze ervaring van God in en om ons heen. In onze taal scheppen wij ons godsbeeld. Maar God is veel meer dan het geschreven woord. Hij overstijgt onze definities die niet per se verkeerd hoeven te zijn, maar nooit de volledige ervaring van God kunnen weergeven geven.
Iemand die zich daar erg bewust van was is Fransiscus van Assisi. Ik heb het afgelopen jaar een onlinecursus gevolgd van de Franciscaanse monnik Richard Rohr over het leven en werk van Fransicus. Ik werd bijna jaloers op zijn liefde voor de natuur. Hij zag de schepping als een geschenk van God en een plaats waar hij zich diep verbonden voelde met Hem. Hij wilde absoluut geen kloosters bouwen omdat volgens hem ‘de hele aarde ons klooster is’.
Als ik hier in de natuur loop voelt dat voor mij ook als een klooster van Gods heiligheid. Als ik omhoogkijk zie ik geen plafond waar ik in de kerk vaak tegenaan ben gelopen. Het plafond en de muren die de laatste jaren zo beknellend aanvoelden. God geeft ruimte. Onder een open hemel krijg ik meer zicht op de grootheid en het mysterie van wie God is dan in welke kerk dan ook. Hier voel ik dat ik leef. Met hart, ziel en geest vang ik de signalen van de natuur om mij heen op. De geschapen orde heeft me iets te zeggen, ze bepaalt mijn positie als mens.
"God geeft ruime"
Ik luister naar de diepere gedachten die in mij opkomen, niet langer tegenhouden door deadlines, planningen, goede ideeën en meer van datzelfde. Er blijkt muziek in mijn hart te zitten als ik de tijd neem om stil te zijn. Zachte muziek, het dringt zich niet op, maar vraagt wel om aandacht. Er is een verlangen naar een ontmoeting. Met iemand die groter is dan ik, die zich in zijn veelzijdigheid allang heeft gepresenteerd vandaag, maar wachtte tot ik de tijd vond om Hem te zien. Onzichtbaar aanwezig in alles om mij heen. In het samenzijn met die Ene wordt er weinig meer gesproken. Door mij eigenlijk niets meer. Het zien van die Ander en de overtuiging dat ik gezien ben, zijn meer dan voldoende om de dag verder te vullen. Om mij weer te vullen.*
"Onder een open hemel krijg ik meer zicht op de grootheid en het mysterie van wie God is dan in welke kerk dan ook."
In mijn ‘dakloze’ periode als christen ervaar ik juist meer ruimte voor God die ik zo vaak gemist heb in de kerk. Wij hoeven God niet proberen te vatten omdat Hijzelf alles omvat. We hoeven God niet proberen te begrijpen omdat God zich niet laat begrijpen. Wij hoeven God niet te bezitten omdat Hij ons al bezit. We hoeven God niet te verdedigen omdat wij mensen zijn en God is God. Hij altijd groter dan onze gedachten over Hem. We hoeven God niet te labelen of in te kaderen in onze eigen theologie. En we hoeven God ook niet onderdak te bieden in onze kerken, maar mogen als gast leven in het grote klooster hier op aarde.
* Met dank aan Johan den Besten voor deze prachtige beeldspraak die ik ooit tegenkwam.